Boşanmayla İlgili 100 Soru 100 Cevap

Eşimden şiddet görüyorum. Devlet beni korur mu?

6284 Sayılı Ailenin Korunması Ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun uyarınca;
A) Yaşadığınız yerdeki mülki amire (kaymakamlık ya da valiliğe) başvurabilirsiniz. Bu durumda şu koruyucu tedbirlere karar verilir:
a) Kendisine ve gerekiyorsa beraberindeki çocuklara, bulunduğu yerde veya başka bir yerde uygun barınma yeri sağlanması.
b) Geçici maddi yardım yapılması.
c) Psikolojik, meslekî, hukukî ve sosyal bakımdan rehberlik ve danışmanlık hizmeti verilmesi.
ç) Hayatî tehlikesinin bulunması hâlinde, ilgilinin talebi üzerine veya resen geçici koruma altına alınması.
d) Gerekli olması hâlinde, korunan kişinin çocukları varsa çalışma yaşamına katılımını desteklemek üzere dört ay, kişinin çalışması hâlinde ise iki aylık süre ile sınırlı olmak kaydıyla, on altı yaşından büyükler için her yıl belirlenen aylık net asgari ücret tutarının yarısını geçmemek ve belgelendirilmek kaydıyla Bakanlık bütçesinin ilgili tertibinden karşılanmak suretiyle kreş imkânının sağlanması.
e) Gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde barınma yeri sağlanması ve geçici koruma altına alma tedbirleri ilgili kolluk (polis, jandarma) amirlerince de alınabilir.

B) En yakın Aile Mahkemesi, yaşadığınız yerde bu mahkeme yok ise Asliye Hukuk Mahkemesi'ne başvurabilirsiniz. Bu durumda şu koruyucu tedbirlere karar verilir:
a) İşyerinin değiştirilmesi.
b) Kişinin evli olması hâlinde müşterek yerleşim yerinden ayrı yerleşim yeri belirlenmesi.
c) Türk Medenî Kanunundaki şartların varlığı hâlinde ve korunan kişinin talebi üzerine tapu kütüğüne aile konutu şerhi konulması.
ç) Korunan kişi bakımından hayatî tehlikenin bulunması ve bu tehlikenin önlenmesi için diğer tedbirlerin yeterli olmayacağının anlaşılması hâlinde ve ilgilinin aydınlatılmış rızasına dayalı olarak Tanık Koruma Kanunu hükümlerine göre kimlik ve ilgili diğer bilgi ve belgelerinin değiştirilmesi.

Ayrıca mahkeme tarafından şiddet uygulayanlara karşı şu önleyici tedbirlere de karar verilir:
a) Şiddet mağduruna yönelik olarak şiddet tehdidi, hakaret, aşağılama veya küçük düşürmeyi içeren söz ve davranışlarda bulunmaması.
b) Müşterek konuttan veya bulunduğu yerden derhâl uzaklaştırılması ve müşterek konutun korunan kişiye tahsis edilmesi.
c) Korunan kişilere, bu kişilerin bulundukları konuta, okula ve işyerine yaklaşmaması.
ç) Çocuklarla ilgili daha önce verilmiş bir kişisel ilişki kurma kararı varsa, kişisel ilişkinin refakatçi eşliğinde yapılması, kişisel ilişkinin sınırlanması ya da tümüyle kaldırılması.
d) Gerekli görülmesi hâlinde korunan kişinin, şiddete uğramamış olsa bile yakınlarına, tanıklarına ve kişisel ilişki kurulmasına ilişkin hâller saklı kalmak üzere çocuklarına yaklaşmaması.
e) Korunan kişinin şahsi eşyalarına ve ev eşyalarına zarar vermemesi.
f) Korunan kişiyi iletişim araçlarıyla veya sair surette rahatsız etmemesi.
g) Bulundurulması veya taşınmasına kanunen izin verilen silahları kolluğa teslim etmesi.
ğ) Silah taşıması zorunlu olan bir kamu görevi ifa etse bile bu görevi nedeniyle zimmetinde bulunan silahı kurumuna teslim etmesi.
h) Korunan kişilerin bulundukları yerlerde alkol ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanmaması ya da bu maddelerin etkisinde iken korunan kişilere ve bunların bulundukları yerlere yaklaşmaması, bağımlılığının olması hâlinde, hastaneye yatmak dâhil, muayene ve tedavisinin sağlanması.
ı) Bir sağlık kuruluşuna muayene veya tedavi için başvurması ve tedavisinin sağlanması.

Gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde (a), (b), (c) ve (d) bentlerinde yer alan tedbirler, ilgili kolluk amirlerince de alınabilir.

Şiddet uygulayan, aynı zamanda ailenin geçimini sağlayan yahut katkıda bulunan kişi ise, nafakaya hükmedilmemiş olması kaydıyla hâkim, şiddet mağdurunun yaşam düzeyini göz önünde bulundurarak talep edilmese dahi tedbir nafakasına hükmedebilir.

18 yaşımı doldurmadım, nişanlanabilir miyim?

18 yaşını doldurmadan yapılan bir nişanlanma, yasal temsilcilerinizin (örneğin anne ve babanızın) onayı yok ise geçersizdir.

Nişanlandım ama nişanlım evlenmek istemiyor. Nişanlımın benle evlenmesini dava yolu ile sağlayabilir miyim?

Nişanlılık, evlenmeye zorlamak için dava hakkı vermez. Bu nedenle nişanlınızın sizinle evlenmesini sağlamak yönünde bir dava açamazsınız.

Nişan yaparken nişanlım benimle evlenmezse 100.000-TL ceza ödeyeceğini yazılı olarak kararlaştırmıştık. Şimdi evlenmekten vazgeçti. Bu parayı dava yolu ile alabilir miyim?

Nişanlıların, evlenmeden kaçınma hali için öngördükleri cayma tazminatı veya ceza şartı dava edilemez. Ancak bu tür bir tazminat ya da ceza olarak size yapılan bir ödeme varsa geri istenemez.

Nişanlandım ama karşı taraf nişanı bozdu. Nişanı bozmasının benle ilgili bir nedeni yok. Nişanlıma karşı bir dava açabilir miyim? Neleri talep edebilirim?

Nişanlılık, evlenmeye zorlamak için dava hakkı vermez. Bu nedenle nişanlınızın sizinle evlenmesini sağlamak yönünde bir dava açamazsınız. Ancak; nişanlınız haklı bir neden olmaksızın nişanı bozdu ise, nişan giderleri ve evlenme amacıyla yapılan harcamalar karşılığında uygun bir maddi tazminat talep edebilirsiniz. Tazminat davasını, bu tür harcamaları yapan kişiler, yani siz, anne ve babanız ya da anne ve babanız gibi bu harcamaları yapan yakınlarınız açabilir. Yine aynı şekilde, nişanlıların birbirlerine veya ana ve babanın ya da onlar gibi davrananların, diğer nişanlıya vermiş oldukları alışılmışın dışındaki hediyeler, verenler tarafından geri istenebilir. Ayrıca nişanın bozulması nedeniyle kişilik haklarınıza saldırılmışsa, kusurlu olan diğer taraftan manevi tazminat da talep edebilirsiniz.

Nişanlıyım, nişanlım bana sürekli hakarette bulunuyor. Nişanı bozmak istiyorum ama karşı taraf dava açar diye korkuyorum. Nişanı atsam, bana karşı ne gibi davalar açabilirler?

Nişanın bozulması halinde kusurlu tarafın sizden maddi tazminat talep etme hakkı yoktur. Bu yönde dava açılsa bile, kusurlu olduğunu kanıtlamanız halinde dava reddedilecektir. Yine nişanlınızın kişilik haklarına saldırmadığınız sürece, manevi tazminat da talep edemeyecektir. Bu durumda sadece nişanlıların birbirlerine veya ana ve babanın ya da onlar gibi davrananların, diğer nişanlıya vermiş oldukları alışılmışın dışındaki hediyeler, verenler tarafından geri istenebilir.

17 yaşındayım. Sevdiğim kişi 20 yaşında. Evlenmek istiyorum ama ailem izin vermiyor. Kendi başımıza evlenebilir miyiz?

18 yaşını doldurmadan anne, baba ya da vasinizin izni olmadan evlenemezsiniz. Bu ancak, olağanüstü durumlarda Mahkeme kararı ile mümkündür.

18 yaşımı doldurdum. Ailem sevdiğim erkekle evlenmeme izin vermiyor, beni başkası ile evlendireceklerini söylüyorlar. Onlardan izinsiz evlenebilir miyim?

18 yaşını dolduran kişi herhangi bir kişiden izin almadan evlenebilir.

Amca ya da dayı ile evlenmek mümkün mü?

Medeni Kanunumuz amca, dayı, hala ve teyze ile yeğenleri arasında evlenmeyi yasaklamıştır. Bu yasaklamanın temelinde tıbbi gerekçeler vardır.

6 ay önce boşandım. Şimdi bir başkası ile evlenmek istiyorum ama başvuru yaptığımızda hemen evlenemeyeceğimizi söylediler. Evlenebilmek için ne yapmalıyım?

Önceki evliliğin sona ermesinden itibaren kadınlar için üçyüz günlük bekleme süresi vardır. Bekleme süresi, kadın hamile ise doğum yapması ile biter. Hamile değil ise mahkeme kararı ile kaldırılabilir.

Eşimle 3 ay önce boşandık. Şimdi barıştık ve yeniden evlenmek istiyoruz ama 300 gün beklememiz gerektiğini söylüyorlar. Nasıl evlenebiliriz?

Önceki evliliğin sona ermesinden itibaren kadınlar için üçyüz günlük bekleme süresi vardır. Evliliği sona eren eşlerin yeniden birbiriyle evlenmek istemeleri halinde mahkeme bu süreyi kaldırır.

Akıl hastaları evlenebilir mi?

Akıl hastaları, evlenmelerinde tıbbi sakınca bulunmadığı resmi sağlık kurulu raporuyla anlaşılması halinde evlenebilirler.

Eşim beni dövdü. Karakola şikayet ettim, doktor raporu aldım. Şimdi eşim hakkında ceza davası açılmış. Şikayetten vazgeçersem dava düşer mi?

Eşe karşı işlenen bu suç şikayete bağlı değildir. Şikayetten vazgeçseniz bile kamu davası devam edecektir.

Boşandıktan sonra dul maaşı almaya başladım. Bir süre sonra maaşım kesildi. SGK'ya gidip sorduğumda, eşimle birlikte yaşadığımızın tespit edildiğini ve bu nedenle maaşın kesildiğini söylediler. Oysa böyle bir şey sözkonusu değil. Ne yapmalıyım?

İş Mahkemesi'nde bu işlemin iptali için dava açabilirsiniz.

Eşim beni aldatıyor. Şikayet etsem ne kadar ceza alır?

Zina suç değil, boşanma nedenidir.

Geçen yıl eşimin beni aldattığını öğrenmiştim. O zaman affettim ama başka nedenlerden anlaşamıyoruz. Aldatma nedeniyle boşanma davası açabilir miyim?

Eşlerden biri zina ederse, diğer eş boşanma davası açabilir. Davaya hakkı olan eşin bu aldatmayı öğrenmesinden başlayarak altı ay ve her halde zina eyleminin üzerinden beş yıl geçmekle dava hakkı düşer. Affeden eşin de dava hakkı yoktur.

Eşim beni sürekli dövüyor. Artık bıktım, boşanmak istiyorum. Sadece bu nedenle boşanma davası açabilir miyim?

Diğer eş karşı şiddet, hem suç, hem de boşanma nedenidir. Başka bir neden olmasa bile şiddeti kanıtlamanız boşanma için yeterlidir.

Eşim beni dövmüştü. O zaman şikayet etmedim, affettim. Aradan epeyce zaman geçti. Şimdi boşanma davası açıp bunu kanıtlasam boşanabilir miyim?

Diğer eşe karşı şiddet, hem suç, hem de boşanma nedenidir. Ancak dava hakkının olaydan sonraki altı ay içinde kullanılması gerekir. Ayrıca eşinizi affetmeniz de dava hakkınızı ortadan kaldırır.

Eşim bana başkalarının yanında bile hakaret ediyor, küçük düşürüyor. Başka bir sebep yok ama bu hakaretleri nedeniyle boşanma davası açabilir miyim?

Hakaret, boşanma nedenidir. Başka bir neden olmasa bile hakaret ettiğini kanıtlamanız boşanma kararı verilmesi için yeterlidir.

Eşimin evlendikten sonra hırsızlık yaptığını ve bundan ceza aldığını öğrendim. Bundan dolayı boşanma davası açabilir miyim?

Eşlerden biri küçük düşürücü bir suç işler veya haysiyetsiz bir hayat sürer ve bu sebeplerden ötürü onunla birlikte yaşaması diğer eşten beklenemezse, bu eş her zaman boşanma davası açabilir.

21-SORU : Eşim evi terk etti. Boşanma davası açabilir miyim?

CEVAP : Sadece terk nedeniyle boşanma davası açılabilmesi için, terk tarihinden itibaren dört ay geçtikten sonra mahkemeye başvurarak eşinize ortak konuta dönmesi yönünde ihtar yapılması ve bu ihtara rağmen eşinizin eve dönmemesi gerekir. Bu durumda ihtardan iki ay geçtikten sonra terk nedenine dayalı boşanma davası açabilirsiniz.

22-SORU : Eşim beni evden kovdu. Boşanma davası açabilir miyim?

CEVAP : Başka boşanma nedeni yok ise, sizi evden atmasından itibaren dört ay geçtikten sonra mahkemeye başvurarak eşinize sizi ortak konuta alması yönünde ihtar yapılması ve bu ihtara rağmen eşinizin sizi eve almaması gerekir. Bu durumda eşinizin sizi terk ettiği kabul edilir ve ihtardan iki ay geçtikten sonra terk nedenine dayalı boşanma davası açabilirsiniz. Eşinizin bu davranışı aynı zamanda şiddetli geçimsizlik sayılacağından, bi sebebe dayalı davayı da her zaman açabilirsiniz.

23-SORU : Eşimle geçinemiyoruz. Belirli bir neden yok ama her günümüz tartışmalarla, sinir harbiyle geçiyor. Boşanma davası açsam kabul edilir mi?

CEVAP : Evlilik birliği, ortak hayatı sürdürmeleri kendilerinden beklenmeyecek derecede temelinden sarsılmış olursa, eşlerden her biri boşanma davası açabilir. Evlilik birliğinin temelinden sarsılmasında eşinizin daha fazla kusurlu olduğunu kanıtlamanız halinde boşanma davanız mahkemece kabul edilebilir.

24-SORU : 4 ay önce evlendim. Eşimle geçinemiyoruz. Anlaşmalı boşanma diye bir şey duydum, bu şekilde boşanabilir miyiz?

CEVAP : Anlaşmalı boşanmanın ilk koşulu, evliliğin en az bir yıl sürmüş olmasıdır. Bir yıldan az süren evliliklerde anlaşmalı boşanma kararı verilemez. Bu nedenle aranızdaki şiddetli geçimsizliği ortaya koyan bir boşanma davası açmanız gerekmektedir.

25-SORU : 30 yıldır evliyiz. Biri 20, diğeri 16 yaşında iki çocuğumuz var. Eşimle geçinemiyoruz. Geçimsizlik nedenlerini söylemeden boşanmamız mümkün mü?

CEVAP : Evlilik en az bir yıl sürmüş ise, anlaşmalı boşanma mümkündür. Bu davada boşanma kararı verilebilmesi için, hakimin eşleri bizzat dinleyerek boşanma iradelerinizi serbestçe açıkladığınıza kanaat getirmesi ve boşanmanın mali sonuçları ile çocukların durumu hususunda eşler arasında kararlaştırılan protokolü uygun bulması gerekir. Eğer eşinizle boşanma, nafaka, tazminat ve reşit olmayan çocuğunuzun velayeti konularında tam bir fikir birliği içinde iseniz, anlaşmalı boşanmanız mümkündür.

26-SORU : Eşim 5 sene önce evi terkedip boşanma davası açmıştı. Bu davada ben boşanmak istemedim, davası reddedildi. Şimdi bir dava daha açmış, tekrar biraraya gelmediğimiz için boşanmak istiyor. Kusurlu olan kendisi. Ben istemediğim halde hakim boşanma kararı verir mi?

CEVAP : Daha önce açılmış bir boşanma davasının reddine karar verilip de, bu kararın kesinleştiği tarihten başlayarak üç yıl geçmiş ve bu süre içinde hangi sebeple olursa olsun ortak hayat yeniden kurulamamışsa, eşlerden birinin açacağı boşanma davası kabul edilir. Bu davada diğer eşin kusuru aranmaz. Ancak bu durum, boşanmak isteyen kusurlu eşten tazminat ve nafaka istemenize engel değildir.

27-SORU : Eşim beni dövdüğü için evi terkedip başka şehirdeki babamın evine geldim. Boşanma davasını hangi şehirde açmam gerekir?
CEVAP : Boşanma davalarında yetkili mahkeme, eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesidir.

28-SORU : Eşim evi terk edip, boşanma davası açtı. Boşanmak istemiyorum. Çalışmadığım için geçimimi sağlayamıyorum. Nafaka isteyebilir miyim?

CEVAP : Davanın devamı süresince geçiminizi sağlamak için tedbir nafakası isteyebilirsiniz.

29-SORU : Boşanma davam sürüyor. Baştan tazminat istememiştim, şimdi isteyebilir miyim?

CEVAP : Mevcut veya beklenen menfaatleri boşanma yüzünden zedelenen kusursuz veya daha az kusurlu taraf, kusurlu taraftan uygun bir maddi tazminat isteyebilir. Ayrıca boşanmaya sebep olan olaylar yüzünden kişilik hakkı saldırıya uğrayan taraf, kusurlu olan diğer taraftan manevi tazminat da talep edebilir. Bu tazminat taleplerinin davada karar verilene dek ileri sürülmesi gerekir.

30-SORU : Ben çalışmadığım için evin geçimini eşim sağlıyordu. Boşanma davamız devam ediyor. Nafaka isteyebilir miyim?

CEVAP : Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek taraf, kusuru daha ağır olmamak koşuluyla geçimi için diğer taraftan mali gücü oranında süresiz olarak nafaka isteyebilir.

31-
SORU : Boşandığım eşimden nafaka alıyorum. Bir başkasıyla evlenirsem nafakam kesilir mi?

CEVAP : Yeniden evlenmeniz ya da evlenme olmaksızın biriyle birlikte yaşamanız halinde yoksuluk nafakası kesilecektir.

32-SORU : Boşanırken benim için 100, çocuğum için 50 lira nafaka bağlanmıştı. Aradan uzun yıllar geçti, artık bu nafaka yetmiyor. Nafakanın arttırılması için ne yapmalıyım?

CEVAP : Nafakanın arttırılması için dava açabilirsiniz.

33-SORU : Boşandığımda çalışmıyordum. Şimdi işe girdim. Eski eşim nafakanın kaldırılması davası açmış. Bu davayı kazanır mı?

CEVAP : Nafaka alacaklısının yoksulluğunun ortadan kalkması halinde yoksulluk nafakası mahkeme kararıyla kaldırılır.

34-SORU : Boşandıktan sonra başka bir şehire yerleştim. Nafakamın arttırılması için buradan dava açabilir miyim, yoksa eskiden oturduğumuz şehirde mi açmam gerekir?

CEVAP : Boşanmadan sonra açılacak nafaka davalarında, nafaka alacaklısının yerleşim yeri mahkemesi yetkilidir. Bu nedenle şimdiki yerleşim yerinizdeki mahkemede bu davayı açabilirsiniz.

35-SORU : 6 ay önce boşandım. O zaman nafaka istememiştim, şimdi isteyebilir miyim?

CEVAP : Bu tür davalarda zamanaşımı, boşanma hükmünün kesinleşmesinden itibaren bir yıldır. Eğer boşanma davasında nafaka isteme hakkınızdan feragat etmediyseniz, bu süre içinde nafaka davası açabilirsiniz.

36-SORU : Eşim boşanma davası açtı. Oğlumuz 10, kızımız 3 yaşında. Eşim, kız çocuğumuzun velayetini alacağını söylüyor. Mahkeme kızımın velayetini babaya verir mi? Kız çocuk babaya, erkek çocuk anneye verilir deniliyor.

CEVAP : Nereden kaynaklandığı belli olmayan o "boşanınca kız çocuk babaya, erkek çocuk anaya verilir" söylentisi uydurmadır. Boşanma davalarında velayet konusunda karar verilirken mahkemeler çocuğun yararını gözetirler. 3 yaşındaki bir çocuk anne bakım ve şefkatine ihtiyaç duyacağından, anne ile ilgili çok önemli bir durum olmadığı sürece velayet anneye verilmektedir. Mahkemece velayet düzenlenirken, çocukların cinsiyetine göre değil, anne ve babadan hangisinin yanında daha iyi bakılacağı, eğitim göreceği vb. kriterlere göre karar verilmektedir. Ayrıca çocuk kendini ifade edebilecek yaşta ise, hakim onun da düşüncesini soracak ve kendini ifade edebilen çocuğunuzun velayeti, mümkün olduğunca isteği doğrultusunda ve kendi yararına göre anne ya da babaya verilecektir.

37-SORU : Boşanma davamızda eşim 14 yaşındaki oğlumuzun velayetini talep ediyor. Velayet babaya verilirse oğlumu göremeyecek miyim?

CEVAP : Hakim, velayet konusunda karar vermeden önce, kendini ifade edebilecek kadar büyük çocukların fikrini alır. Velayet konusundaki karar ile birlikte, velayet kendisine verilmeyen eşin çocuk ile kişisel ilişkisi de düzenlenir.

38-SORU : Evlenmek üzereyim. Saygın bir mesleğim var ve iş hayatında kızlık soyadımla tanınıyorum. Evlendikten sonra bu soyadımı kullanabilir miyim?

CEVAP : Yasa gereği kadınlar, evlendiklerinde eşlerinin soyadını alırlar. Ancak evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yazılı başvuruda bulunarak eşinizin soyadının önünde önceki soyadınızı da kullanabilirsiniz.

39-SORU : Evli kadının çalışması eşinin iznine mi bağlıdır?

CEVAP : Hayır. Eşler, meslek veya iş seçiminde diğerinin iznini almak zorunda değildirler. Ancak, meslek ve iş seçiminde ve bunların yürütülmesinde evlilik birliğinin huzur ve yararı göz önünde tutulmalıdır.

40-SORU : Oturduğumuz ev eşimin adına tapuda kayıtlı. Evi satacağını söylüyor. Buna nasıl engel olurum?

CEVAP : Mahkemeye başvurarak, evinizin tapu kaydına “aile konutu şerhi” konulmasını isteyebilirsiniz. Bu şerh konulduktan sonra eşiniz sizin onayınız olmadan evi satamayacaktır.

41-SORU : Evlenmeden önce müstakbel eşimle, boşanırsak belli bir miktar tazminat ödeyeceğine dair noterden veya kendi aramızda bir sözleşme yapabilir miyiz?

CEVAP : Hayır. Bu tür sözleşmelerin hukuk sistemimizde yeri yoktur. Noterler bu tip sözleşmeleri yapmazlar, kendi aranızda yapsanız bile geçersizdir.

42-SORU : Boşanma davasında eşim, düğünde takılan altınları benden istiyor. Mahkeme ne karar verir?

CEVAP : Hukuk sistemimizdeki uygulamada, ziynet eşyaları kadına ait olarak kabul edilmektedir. Bu nedenle siz istemedikçe eşiniz bu altınları sizden alamaz, mahkeme de bu yönde karar veremez.

43-SORU : Boşandım. Başka biri ile beraberim ve hamileyim. Boşanmadan sonraki 300 gün geçtikten sonra doğum yaparsam, çocuk eski eşimin üzerine mi kaydedilecek? Yeni eşimle hemen nikah yaparsam ne olur?

CEVAP : Yasalarımıza göre evliliğin sona ermesinden sonraki 300 gün içinde doğan çocuğun babası eski eş sayılır. Bunun aksi dava yolu ile kanıtlanabilir. 300. günden sonra ise çocuğun eski eşle bir ilgisi kalmaz. Bebeğiniz ikinci eşle evlenmenizden sonra doğarsa, o kişinin nüfusuna kaydedilecektir.

44-SORU : 2005 yılında davamız görüldü, mahkeme boşanmamıza karar verdi. Şimdi yeniden evlenmek istiyorum ama nüfusta hala eski eşimle evli görünüyoruz. Bu nasıl olabilir?

CEVAP : Boşanma kararları kesinleşmeden nüfusa işlenmezler. Dolayısı ile halen resmen evli bulunmaktasınız. Mahkeme kararının size ve eşinize tebliğ edilip, temyiz süresinin geçmesi ya da temyizden feragat etmeniz halinde karar kesinleşecek ve kayıtlara işlenmesi için mahkemece Nüfus Müdürlüğü'ne gönderilecektir.

45-
SORU : Eşimin beni aldattığından şüpheleniyorum. Savcılığa başvursam telefonları dinlenir mi? Telefon mesajlarında ne yazdığı araştırılır mı?

CEVAP : Telefonla iletişimin dinlenmesi ve mesaj içeriklerinin tespiti ancak belirli suçlara ilişkin yapılan soruşturmalarda ve hakim kararı ile mümkündür. Diğer durumlarda telefon görüşmeleri ve mesaj içerikleri kaydedilemez. Bir boşanma davası sözkonusu ise, eşinizin telefon görüşme kayıtlarını delil göstermeniz ve mahkemece bu kayıtların (hangi gün ve saatte hangi numaranın arandığı/aranıldığı ya da mesaj gönderildiği/alındığı) ilgili telefon şirketinden istenilmesi mümkün olabilir.

46-SORU : 2007 yılında boşandım. Mahkeme bana 10 bin TL tazminat ve aylık 250 TL nafaka verdi. Fakat karşı taraf bu borçlarını ödemiyor. Ne yapabilirim?

CEVAP : Tazminat ve bugüne kadar birikmiş nafakanız için eski eşinize icra takibi yapabilirsiniz. Borçlu icra takibine rağmen borcu ödemezse, mallarına ve ücret ya da maaşına haciz konulmasını isteyebilirsiniz. Ayrıca icra takibinden sonra işleyecek nafakanın ödenmemesi suç oluşturacağından, bu konuda şikayet hakkınız da vardır.

47-SORU : Boşanmak istiyorum. Evlendikten sonra babam bir dairesini benim üzerime yapmıştı. Boşanırken eşim bu dairede hak talep edebilir mi?

CEVAP : Sözkonusu daireyi babanızdan bağış alarak edindiyseniz, kişisel mal sayılır ve yasal mal rejimine göre eşiniz bu daire ile ilgili bir hak talep edemez.

48-SORU : Evliliğim süresince şiddet, hakaret ve aldatma gibi sorunlarla karşılaştım. Boşanma davası açtım. Eşim boşanmak istemediğini söylüyor. Mahkeme bizi boşamaz mı? Annem ve babam tanık olarak dinlenir mi?

CEVAP : Davanızda iddialarınızı kanıtlamanız halinde sizin talep ettiğiniz gibi karar verilecektir. Şiddet, hakaret ve aldatma gibi olayları, tanık dahil her tür yasal delille kanıtlayabilirsiniz. Olayları bilen, gören anne ve babanız ile, varsa kendini ifade edebilecek kadar büyük çocuklarınız, komşu ya da arkadaşlarınız tanık olabilirler.

49-SORU : Eşime boşanma davası açmıştım ama sonra barıştık. Davamı nasıl geri çekebilirim?

CEVAP : Davayı açtığınız mahkemeye bir dilekçe vererek ya da duruşmada sözlü olarak davanızdan feragat ettiğinizi bildirebilirsiniz.

50-SORU : Boşanmak için dava açmıştım ama duruşmaya gidemedim. Eşim de gitmemiş. Şimdi tekrar dava açmam mı gerekir?

CEVAP : Her iki taraf da duruşmaya gitmezse mahkeme dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verir. Bu durumda davanızı bir dilekçe ile yenileyebilirsiniz. Eğer davayı üç ay içinde yenilemezseniz, davanızın açılmamış sayılmasına karar verilir.

51-SORU : Eşimin soyadının yanında kendi kızlık soyadımı da kullanmak istiyorum. Dava mı açmam gerek? Eşimin imzasına gerek var mı? O istemezse ne olur?

CEVAP : Dava açılmasına gerek yoktur; Nüfus Müdürlüğü'ne yazılı olarak başvurmanız yeterlidir. Eşinizin imzasına ya da onayına gerek yoktur.

52-SORU : 6 yıldır nikahsız bir beraberlik yaşıyorum. Bir süredir aramızda büyük sorunlar var. Ayrılmayı düşünüyorum. Dava açarsam eşimden tazminat veya nafaka alabilir miyim?

CEVAP : Nikah yoksa o kişi eşiniz değildir, birlikte yaşadığınız kişidir. Bu nedenle ayrılmanız halinde nafaka talep edemezsiniz. Yine aynı nedenle, salt birlikte yaşamayı sonlandırmanız, size tazminat isteme hakkı vermez. Ayrılmanıza neden olan hakaret, darp vb. gibi bir neden varsa, o nedenle şikayet ve tazminat talebiniz olabilir.

53-SORU : Eşimden boşandım. O zaman küçük olan kızımın velayeti bana verildi ve nafaka bağlandı. Şimdi kızım 18 yaşını doldurdu, üniversitede okuyor. Babası nafakanın bittiğini söylüyor ve ödemiyor. Yeniden dava açamaz mıyım?

CEVAP : Kızınız 18 yaşını doldurunca, sizin iştirak nafakanız kesilir. Kızınız, eğitimine devam ettiği sürece, babasından yardım nafakası isteyebilir. Bunun için sizin değil, kızınızın dava açması gerekmektedir.

54-SORU : İnternet üzerinden çirkin mesajlar, mailler geliyor. Bu kişi farklı sahte isimler kullanarak bunları yazıyor. Şikayetçi olursam kim olduğu bulunabilir mi?

CEVAP : Cumhuriyet Savcılığı'na şikayette bulunmanız halinde, internet üzerinden işlenen suçların hangi internet bağlantısından ve dolayısı ile kimin tarafından gerçekleştirildiğinin bulunması olasılığı son derece yüksektir. Delil olması bakımından mesaj ve mailleri silmemenizi öneririz.

55-SORU : Eşim alkol alıp evde taşkınlık yapıyor, hakaret ediyor. Hiçbir gelirim yok. Dava açabilmek için bana ücretsiz avukat verirler mi?

CEVAP : Bulunduğunuz ildeki Baro'ya başvurarak avukat talep edebilirsiniz. Bir geliriniz ve malvarlığınız yok ise, bu talebiniz kabul edilecek ve size bu iş için ücreti devletçe ödenen bir avukat atanacaktır.

56-SORU : Yaşları 8 ve 12 olan iki kızım var. Çok çalışkanlar, okuma hevesleri ve iyi bir meslek sahibi olma istekleri var. Fakat eşim onları okutmayacağını söylüyor. Böyle bir hakkı var mı? Çocuklarımın okumasını istiyorum. Nereye başvurmalıyım?

CEVAP : Eşinizin tek başına böyle bir karar verme yetkisi bulunmamaktadır. Çocukların velayeti eşler tarafından birlikte kullanılır. Bunun gibi önemli bir konuda eşler farklı düşüncede olurlarsa her biri hakimin müdahalesini isteyebilir.

57-SORU : Eşim bana karşı boşanma davası açmış. Ben de boşanmak istiyorum. Ne kadar nafaka ve tazminat isteyebilirim?

CEVAP : Boşanma davalarında talep halinde hükmedilecek nafaka ve tazminat miktarı konusunda kesin bir yasal düzenleme yoktur. Hakim, nafaka ve tazminat miktarını belirlerken, iki tarafın ekonomik ve sosyal durumlarını, boşanmaya yol açan nedenlerde tarafların kusurlarını, gelir ve ihtiyaçlarını dikkate alarak bir karar verir. Çocuklar için hükmedilecek iştirak nafakalarında ise ayrıca çocukların yaşı, bakım ve eğitim giderleri de gözönüne alınır. Eşinizin ve kendinizin ekonomik ve sosyal durumu, ihtiyaçlarınız ve boşanmaya yol açan nedenler ile bu olaylardaki kusur konularında delil gösterebilirsiniz.

58-SORU : Biriyle birlikte yaşıyordum. Beni hep oyaladı, resmi nikah yapmadı. Bir çocuğumuz oldu. Şimdi çekip gitti. Çocuğu benden alacağını söylüyor. Çocuğumu benden alabilir mi? Ne yapmam gerek?

CEVAP : Evlilik dışı çocuğun velayeti annededir. Baba ancak çocuğu hukuki anlamda tanıyıp kendi nüfusuna işletti ya da babalık davası sonucu çocuk onun nüfusuna işlendi ise ve velayetin kaldırılmasını gerektiren çok önemli nedenler varsa dava yolu ile velayet anneden alınabilir. Bu durumda çocuğa bir vasi atanır ya da velayet babaya verilir. Ancak bu konuda mahkemece dikkate alınacak tek şey, çocuğun yararıdır.

59-SORU : Eşim evden gitmemi istiyor. Beni gitmeye zorlamak için hem hakaret ediyor, hem de eve hiçbirşey almıyor, hiçbir masrafı karşılamıyor. Ne yapabilirim?

CEVAP : Aile Mahkemesi'ne başvurarak ortak konutun sizin kullanımınıza tahsis edilmesini, eşinizin evden uzaklaştırılması için tedbir kararı verilmesini ve tedbir nafakasına hükmedilmesini isteyebilirsiniz.

60-SORU : Düğünümüzde takılan altınlarla benim üzerime araba almıştık. Boşanma durumunda eşim arabada hak talep edebilir mi?

CEVAP : Ziynet eşyalarının kadının kişisel malı olduğu kabul edilir. Bunların bozdurulması sonucu alınan, bir anlamda ziynet eşyalarının yerine geçen mallar da aynı niteliktedir. Dolayısıyla, ziynet eşyalarınızı bozdurarak aldığınız otomobil sizin kişisel malınızdır, eşiniz bunun üzerinde bir hak talep edemez.

61-SORU : Eşimle ayrı yaşıyoruz. Önceden birlikte oturduğumuz evi satmaması için nasıl bir işlem yapabilirim? Noterde böyle bir anlaşma yapabilir miyiz?

CEVAP : Noterden yaptıracağınız herhangi bir belge sizin haklarınızı garantiye almaz. Sözkonusu ev, ayrı yaşamaya başlamadan önce eşinizle beraber ikamet ettiğiniz konut ise, bu taşınmazın tapu kaydına “aile konutu şerhi“ konulmasını isteyebilirsiniz. Bu şerh, sizin onayınız olmadan konutun satılmasını önler.

62-SORU : 2 yıllık evliyim. Eşim beni babamın evine gönderdi. Bana sadece özel eşyalarımı verdi, diğer eşyalarım ve altınlarım orada kaldı. Eşimden sürekli şiddet gördüm ama rapor almadım. Boşanmak istiyorum. Haklarım nelerdir?

CEVAP : Boşanma davasında, evi kendiliğinizden terk etmediğinizi, eşinizin sizi gönderdiğini kanıtlamalısınız. Ayrıca şiddet, bıraktığı bedensel ve psikolojik izlerle sonradan bile tıbben tespit edilebilir; rapor için bir sağlık kuruluşuna başvurabilirsiniz. Boşanma davasında bu boşanma nedenleri dolayısıyla maddi ve manevi tazminat talep edilebilir. Yine ziynet eşyaları için de ayrı dava açma hakkınız vardır.

63-SORU : Eşimle ayrıldık, boşanma davamız devam ediyor. Eşyalarımı almaya eve gittiğimde kilidin değiştirildiğini gördüm, eve giremedim. Mahkeme kararı ile eşyalarımı alabilir miyim? Eşim eşyalarımı aldı ise hırsızlıktan ne kadar ceza alır?

CEVAP : Eşler arasındaki hırsızlık suçlarına, Mahkemece verilmiş bir ayrılık kararı olmadıkça ceza verilmez. Eşyalarınızın ya da bedelinin iadesi için dava açabilirsiniz. Bu dava öncesinde Mahkemeden eşya tespiti yaptırmanız yararınızadır.

64-
SORU : Eşim evi terk edip başkasıyla yaşamaya başladı, ben de boşanma davası açtım. Bu arada eşim 9 yaşındaki oğlumu aldı, başka bir şehre götürdü. Çocuğumun burada okulu var. Nasıl geri alabilirim?

YANIT : Mahkemeden çocuğun geçici velayetini talep edebilirsiniz.

65-SORU : Boşanma davası açacağım ama çalışmıyorum, bir gelirim yok. Devlet bana ücretsiz avukat verir mi, Mahkeme harçlarını karşılar mı?

CEVAP : Bulunduğunuz ildeki Baro'ya başvurarak adli yardım çerçevesinde sizin için bir avukat atanmasını isteyebilirsiniz. Gerekli belgeleri tamamladığınızda Baro bu konuda bir karar verecektir. Ayrıca dava açılırken talep ederseniz ve yoksulluğunuzu kanıtlayacak delilleri sunarsanız, Mahkemeler de adli yardım kararı verebilirler. Bu durumda davadaki harç ve giderler, ileride haksız çıkacak taraftan alınmak üzere devletçe karşılanır.

66-SORU : 2003 yılında boşandım. Mahkeme bana tazminat vermişti. Bugüne kadar bir işlem yaptırmadım. Mahkeme kararı zamanaşımına uğramış mıdır?

CEVAP : Bu tür ilamlar için zamanaşımı süresi 10 yıldır. Zamanaşımı dolmadan icra takibi yapılarak alacağınızı tahsil edebilirsiniz.

67-SORU : Önceki evliliğimden bir çocuğum var. Yeniden evlenirsem, çocuğum yeni eşimin mirasçısı olur mu? Eski eşimin mirasçılığını kaybeder mi?

CEVAP : Çocuğunuz babasının mirasçısıdır, yeniden evlenmeniz bu durumu değiştirmez. Yeniden evlenmeniz halinde çocuğunuz yeni eşinizin mirasçısı olmayacaktır. Bu ancak, yeni eşinizin çocuğunuzu evlat edinmesi halinde mümkündür.

68-SORU : Eşim vefat etti. 2 çocuğumuz var. Aramızda sadece dini nikah bulunmaktaydı. Mirasçısı sayılır mıyım, dul aylığı alabilir miyim?

CEVAP : Ülkemizde hukuken geçerli bir tek nikâh türü vardır; o da evlendirme memuru önünde yapılan resmi nikâhtır. Nikâhı olmayanlar evli sayılmazlar ve evlilik hükümlerinden yararlanamazlar. Bu nedenle çocuklarınızın babası ile ilgili hiçbir haktan yararlanamaz, mirasçısı olamaz ve dul aylığı alamazsınız.

69-
SORU : Ben 2008 yılında boşanma davası açmıştım, eşim de karşı dava açmıştı. Mahkeme ikimizin de davasını reddetti. Temyiz ettik, henüz Yargıtay'dan gelmedi. Şimdi anlaşmalı boşanmak istiyoruz, temyiz sonucunu beklemek zorunda mıyız?

CEVAP : Önceki davalarınızın temyiz sonucunu beklemek zorunda değilsiniz. Temyiz incelemesindeki davalarınızdan her ikiniz de, Yargıtay'a gönderilmek üzere mahkemeye bir dilekçe vererek feragat edebilirsiniz. Yine mahkemeye birlikte dilekçe ile başvurarak yeni bir dava açıp, anlaşmalı boşanabilirsiniz.

70-SORU : Babam bir dairesini bana bağış yoluyla devretti. Boşanma halinde eşim bunda hak talep edebilir mi?

CEVAP : Bağış yolu ile elde ettiğiniz bir mal, kişisel malınız sayılır. Boşanma halinde eşiniz bundan hak talep edemez.

71-
SORU : Boşanma davası açtım. 2005 yılında benim üzerime bir ev almıştık. Eşim bu evin yarısının tapusunu alacağını söylüyor? Buna hakkı var mı?

CEVAP : Yasal mal rejimine göre sözkonusu ev edinilmiş mal kapsamında değerlendirilecektir. Eşinizin edinilmiş mal üzerinde alacak hakkı vardır. Mal rejimi ile ilgili davalarda doğrudan mal paylaştırılmaz. Eşiniz, payını dava açarak ve para olarak talep edebilir.

72-SORU : Almanya'da boşandık ama Türkiye'de hala evli görünüyorum. Ne yapmam gerek?

CEVAP : Yabancı ülke mahkemesindeki boşanma kararının ülkemizde geçerli olması için, “yabancı mahkeme kararının tanınması/tenfizi” davası açmanız gerekmektedir.

73-SORU : Eşim boşanma davası açtı. Duruşmaya gitmesem boşanmayı kabul etmiş sayılır mıyım?

CEVAP : Duruşmaya gitmemeniz, davayı kabul etmiş olduğunuz anlamına gelmez. Davacı taraf davasındaki iddialarını ispatlamak zorundadır. Ancak davayı takip etmemeniz durumunda, sadece davacının delillerine göre karar verileceğinden hak kaybına uğrama olasılığınız vardır. Doğru olan, açtığınız ya da size karşı açılan davaları bir avukattan profesyonel hukuki yardım alarak takip etmenizdir. Bu durumda hak kaybına uğramaz, haklarınıza tam ve daha çabuk ulaşırsınız.

74-
SORU : Eşimle oturacağımız ev konusunda anlaşamıyoruz. O, annesine yakın bir evde oturmamızı istiyor, ben işime yakın bir ev istiyorum. Ama kabul etmiyor. Ne yapabilirim?

CEVAP : Hukuk sistemimizde eşler, oturacakları konutu birlikte seçerler. Eşiniz ile oturacağınız konutun seçiminde anlaşamazsanız, hakimin müdahalesini isteyebilirsiniz. Bu durumda hakim, sizi uzlaştırmaya çalışacak, olmadığı takdirde her ikinizin ve varsa çocuklarınızın yararını gözeterek bir karar verecektir.

75-SORU : Herhangi bir tanık ve kanıt göstermeksizin, boşanma davası açıp, olumlu sonuç alabilir miyim?

CEVAP : Anlaşmalı boşanma davaları dışında, hiçbir kanıt göstermeden açılan boşanma davası olumlu sonuçlanmaz. Geçimsizliğe yol açan olayları ve bunlarda eşinizin daha fazla kusurlu olduğunu kanıtlamalısınız. Hakim ancak taraflarca gösterilen delillere göre karar verebilir. Delil olarak her tür belge, kayıt, doktor raporu, uzman incelemesi vb. ile tanık beyanlarını bildirebilirsiniz. Anne, babanız ve yaşları kendilerini ifade edebilecek kadar büyükse çocuklarınız da tanık olabilirler.

76-
SORU : Eşim evi terkedip bir başka şehirde çalışmaya başladı. Orada boşanma davası açmış. Oraya gidemem, davayı buraya aldıramaz mıyım?

CEVAP : Boşanma davalarında yetkili mahkeme, eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesidir. Davanın açıldığı mahkemenin yetkisiz, sizin bulunduğunuz yerdeki mahkemenin yetkili olduğunu düşünüyorsanız, davaya cevap süresi içinde yetkisizlik itirazında bulunabilirsiniz.

77-SORU : Eşimle bir tartışma sonucu boşanmaya karar verdik ve anlaşmalı boşanma davası açtım. Duruşma daha yapılmadı. Bu arada barıştık. Davadan nasıl vazgeçebilirim?

CEVAP : Üç şekilde davranabilirsiniz:
1- Mahkemeye dilekçe vererek "davadan feragat ettiğinizi" belirtebilirsiniz.
2- Duruşmaya gidip davadan feragat ettiğinizi söyleyebilirsiniz.
3- İkiniz de duruşmaya gitmezsiniz ve davanız işlemden kaldırılır, 3 ay içinde dava yenilenmezse açılmamış sayılır.

78-SORU : 2 sene önce boşandık. Mahkeme 4 yaşında oğlumuzun velayetini bana verdi. Şimdi eski eşim, benim çalıştığımı ve çocuğa annemin baktığını ileri sürerek velayeti almak için dava açmış. Gündüzleri çalıştığım için oğluma annemin baktığı doğru. Ama o da çalışıyor. Benim çalışıyor olmam, oğluma anneannenin bakması velayet davasını kaybetmeme neden olur mu?

CEVAP : Velayet konusunda mahkemelerin dikkate aldığı tek kriter, çocuğun yararıdır. 4 yaşındaki bir çocuk, annenin bakım ve şefkatine muhtaçtır. Çalışıyor olmanız herhangi bir olumsuzluk doğurmaz. Çocuğa annenizin bakması da aleyhinize bir durum olmayacaktır. Çok istisnai durumlar olmadıkça bu yaştaki bir çocuğun velayetinin anneden alınması olası değildir. Davada ekonomik durumunuza ve çocuğa iyi bakıldığına, çocuğun sizin velayetinizde bulunmasının onun yararına olduğuna ilişkin delillerinizi ve tanıklarınızı bildirmelisiniz.

79-SORU : Boşandığımda mahkeme 200 lira nafaka vermişti. Kararda nafakanın her yıl enflasyon oranında artacağı yazılı. Aradan 1 sene geçti. Bu yılki nafaka için tekrar dava açmam mı gerekiyor?

CEVAP : Mahkemece nafakanın artış oranı kararda belirlendiğine göre, yeniden dava açmanız gerekmemektedir. Mahkeme kararına göre sonraki yıllardaki nafaka arttırılarak icra takibi yapılabilir. Ancak aylık nafakanın bu artışla bugün ulaştığı tutarı yetersiz buluyorsanız nafaka arttırım davası açmalısınız.

80-SORU : Eşim boşanma davası açacakmış. Kendisi ile anlaşma yoluna gidemiyoruz. Nafaka ve tazminat vermeyeceğini söylüyor. Oysa evliliğin bitmesinde tüm kusur eşimde. Mahkeme tazminata hüküm verirken hangi kriterlere bakıyor? Ne kadar tazminat ve nafaka alabilirim?

CEVAP : Boşanma davalarında mahkemeler tazminat talepleri konusunda karar verirken kısaca aşağıdaki hususları dikkate alırlar:
- Talep edilen tazminat tutarı
- Tarafların ekonomik ve sosyal durumları
- Tarafların boşanmaya yol açan kusurlu davranışları ve bunların tazminat talep eden taraf üzerindeki etkileri
- Tazminat talep edenin boşanma nedeniyle uğrayacağı maddi kayıplar
vb.
Tazminat konusundaki etkenlerin tümünü her tür delil ile kanı